لاو لەنێوان خەمۆكی و
- 1 -
دەروازەی باسەكە
- 2 -
خەمۆكی و، ڕەگەزەكانی مرۆڤ
- 3 -
خەمۆكی دووای هاوسەرگرتن
- 1 -
دەروازەی باسەكە
ئەوكاتەی لاو لەبازنەی بەتاڵی بێهاوسەریدا دەخولێتەوە ، خەمۆكی بەرۆكی دەگرێت و،ڕێگەچارەیەكی گونجاو بۆ گرفتەكان لەبەردەستدا نابێت و،كۆمەڵگەش دووچاری دوو گرفتی بنچینەی دەبێتەوە . چونكە لەم بارەدا دوو جۆر لادان بەدی دەكرێت ،لادانی خودیو ،لادانی كۆمەڵگەی دەگرێتەوە ،كە یەكەمیان زیانی خودی هەیەو ،لادانێكی تاڕادەیەك ( ڕێژەییە) بێزیان دەبێت ، ئەگەرچی هەر كۆمەڵگە بەرەو داڕمان دەبات و، دەبێتە میتۆدێكی چەسپاوی خوی (لاسای) ،هەتا نەوەكانی دووای پەیڕەوی بكەن ، وەلێ بێزیانی ئەم دیاردەی لاوانە لەوەدا دەبێت ، كە جگە لە خودی خۆ هیچ كارایەكی یاریدەدەری ڕاستەوخۆ لە ئارادا نابێت ، بەمانایەكی دیكە جگە لەبكەرو كارێكی ڕۆحی كە مرۆڤە ، كراوێكی ڕۆحی و جەستەی نابێتە هاوكاری بكەرو كارو ، هاوكێشەیەكی بوونی زیندوو دروست نابێت و، جگە لە خودی خۆ مرۆڤێكی دیكە لەبەرامبەردا نابێتە قوربانی ،بەمەش دەبێتە بنچینەی زیانی خودی ، نەك بنچینەی كۆمكەڵگەی ( كۆمەڵایەتی ) ،ئەگەرچی لەمڕۆی تەكنەلۆژیاو زانستدا خوێندنەوەو ،لێكدانەوەی جیاواز بۆ زیانی خودی دەكرێت ، بەدیاردەبوونی جگەرەكێشان لە وڵاتێكی وەك سوێد دا بەنموونە وەردەگرین ، كەلە سوێد دا بەلادان و، زیانی حودی ناژمێردرێت بە پێچەوانەی كۆمەڵگەی ڕۆژهەڵاتییەوە . چونكە جگەرە لەمادەكانی ( قەتران ، بوللی سایكلك ، فینۆل ، و كهول ) پێكهاتووە ، كەدەبنەهۆی نەخۆشی شێرپەنجیو ،مادە ڕووشێنەكان ، كەدەبنەهۆی شێواندنی فرمانەكانی كۆئەندامی هەناسەو ، لێدانی دڵ ،وەك نیكۆتین ،كە كاریگەری ڕاستەوخۆی لەسەر مێشك دەبێت و، داوالە جگەرەكێش دەكات كە بەردەوام بێت لەسەر جگەرەكێشان ، هەروەها هاوكات گازە ژەهراوییەكانی وەك یەكەم ئۆكسیدی كاربۆن ( CO) و كبریتیدی هایدرۆجینیشی ( H2S) تێدایە ، كەزیانی بۆ خەڵكانی دەوروبەر دەبێت و، لادان و،زیانەكان لە خودییەوە دەكاتە كۆمەڵگەی ، لەبەر ئەوە وڵاتی سوید جگەرەكێشان لە شوێنی گشتی و، قەرەبڵغ و ،تەنانەت ماڵیشدا قەدەغەدەكات ، هەتاوەكو كەس نەبێتە قوربانی ، بەپێی ئەم پێوەرەیە كەلێكدانەوە لەنێوان زانایان و، زانكۆكانی توێژینەوەدا دەگۆڕێت ، لادانەكانی وەك مەشروب خواردن و،مودمین بوون بە حەب و، دەرمان و، مادەبێهۆشكەرەكان لێكدانەوەی جودای بۆ دەكرێت ، وەلێ لادانە سێكسییەكان دەبێتە بەشی دووەمیان كەلادانی كۆمەڵگەییەو ، زیانی بۆ هەموو كۆمەڵگە دەبێت و، پێكهاتەی تەواوی كۆمەڵگە دەگرێتەوە ، بەمەش داڕمانی كۆمەڵگە بە دووزنجیرەی لێك ئاڵاودا ڕەت دەبێت ، بە پێچەوانەی لادانی خوودییەوە كە بە دووزنجیرەی تەریبی لادەرو ، كۆمەڵگەیدا ڕەتدەبێت .
- 2 -
خەمۆكی و، ڕەگەزەكانی مرۆڤ
بێگوومان وەك زۆرێك لە جووداییە سروشتییەكانی ڕەگەزەكانی نێرو مێ ، لەخەمۆكیشدا جیاوازییان هەیە ، چ لە ڕووی هۆكاری تووشبوون ، چ لە ڕووی هەوڵدان بۆ چارەسەر كردن ، وەلێ لێرەدا مەبەستمان لەو خەمۆكییەیە كە بەهۆی قەیرەبوونی كچان و، ڕەبەن بوونی كوڕانەوە ، دروست دەبێت ،ئەگەرنا ، هۆكاری دیكەی خەمۆكی (الكئابە ) زۆرەو ، لێرەدا دەرفەتی باسكردنیمان نییەو ، هەڵیدەگرین بۆ كات و،شوێنێكی دیكە.
( ترانس ڕیڵ ) كە دەرونزانی خێزانییە ، دەڵێت : ( ژنان پەی بەوە دەبەن كە گوشاری دەرونی دا ژیان دەگوزەرێنن و، هەوڵی چارەسەر كردنی خۆیان دەدەن ، وەلێ پیاوان بەجۆرێكی دیكە خەمۆكییان دەردەبڕن ) لێرەدا ڕیڵ دەیەوێت پێمان بڵێت ، كە هەردوو ڕەگەز تووشی خەمۆكی دەبن ، وەلێ لە پەنابردنیان بۆ چارەسەركردنی خۆیدا جیاوازن ، ئەمەش لەوانەیە سروشتی ، یان كۆمەڵگەی بێت ، ( مایكڵ ) ی مامۆستای دەرونزانی لە زانستگەی ( كلارك) ئەم ڕاستییەمان زیاتر بۆ ڕوون دەكاتەوەو ، لای وایە ، كە بەشێوەیەكی گشتی ژنان لە پیاوان زیاتر ڕوودەكەنە چارەسەر كردنی نەخۆشی خۆیان و، لە پیاوان زیاتر گرنگی بەو مەسەلەیە دەدەن ، و هەوڵی خۆراگری دەدەن ، ئەمەش دەمانباتەوە سەر ئەو قسەیەی ( ترانس ) كە زۆر جار لە لێكۆڵینەوەكانیدا دووبارەی دەكاتەوەو ،دەڵێت : ( ژنانی خەمۆك ئارەزووی پشودان و، حەوانەوە دەكەن و، خەمو نیگەرانییەكەیان لەلای خۆیان دەهێڵنەوە ، لە كاتێكدا كە پیاوان بەو شێوەیە گرفتەكانیان دەرنابڕن و، لەوانە خۆیان لە خێزان و، كەسوكاریان دووربخەنەوەو ، بێ ئارامیشی لەگەڵدایە ، لەكاتێكدا خەمۆكی لە ژناندا حاڵەتی ماتی و، خەمباری هەیە ) .
- 3 -
خەمۆكی دووای هاوسەر گرتن
خەمۆكی شتێك نییە تەنها پەیوەندی بە بێئومێدی تاكەوە هەبێت و، كاتێك لە پرۆسەی هاوسەرگرتن سەركەوت و،نابێت ، یان بەهۆی ئیفلیج بوونی پرۆسەی هاوسەر گرتنەوە بەتەنیاو ، لە بازنەی بەتاڵدا دەخولێتەوە ، هەربۆیە ئەم پەتا كۆمەڵایەتییە لە هەموو ئان و، ساتێكدا مەترسی لێدەكرێت و، هاوسەرەكانیش زۆر جار دەكەونە ئەم گرفتەوە ، هەندێك جار بەهۆی دووانی ناشایستەی نێو هاوسەرەكانەوە دەبێت و،بەنموونە و، بۆ پشت ڕاستكردنەوە باسەكەمان بۆ چوونی دوكتۆر ( ولیام دوهێرتی ) بەرپرس لە بەشی چارەسەری دەرونی پرۆژەی هاوسەرگرتن لە زانستگە ( زانكۆ )ی (مێتسۆتا ) وەردەگرین ، كە دەڵێت : ( پیاو لە جێگەی ئەوەی بەژنەكەی بڵێ ، نامەوێت و، ڕێگە نادەم كوڕەكەم بەگەڕەكی خوێڕییەكاندا ڕەت ببێ و، پایسكیل لێبخوڕێت ، دەڵێت : مەگەر تۆ شێت بوویت كە ڕێگە دەدەیت ، منڵەكەمان بچێتە ئەو كۆڵانەوە ، دایك بەو قسە ناخۆش و،نابەجێیانە بریندار دەبێت و، دوورنییە كە خەمۆكی ئافرەتەكەی لێبكەوێتەوە ،كە زۆر جار خەمۆكی هۆكاری جیابوونەوەی هاوسەرەكانە ، و ئەم ئاڵۆزییەش دەگەڕێتەوە بۆ خۆدزینەوەی مێرد لە لە ڕاستییەكان و،تۆمەتباركردنی دایك و ،دروستنەبوونی هیچ ئاڵوگۆڕێكی فكری و،بۆ چونەكانیان ،كە (ئەرستۆ ) وتەنی (ئەگەر ئاڵو گۆڕ نەبێت ، ئەوا : ژیانی كۆمەڵایەتی دروست نابێت ) و،لێرەوە دەچینەوە سەر ئەو ڕاستییەی دكتۆر ( ئارسەر ڤنلیر ) ،كەلای وایە : ( پیاوان بەرلە قسەكردن هەمیشە هەوڵدەدەن بەرنامەی كارێكی تایبەت داڕێژن ،وەلێ ئافرەتان نیگەرانییەكانیان دەردەبڕن و، لەگەڵ هاوڕەگەزەكانیاندا گفتوگۆی چارەسەركردنی دەكەن )
*لە گۆڤاری لڤینی ژمارە (23-24) دا بڵاوكراوەتەوە ،لە كانوونی دووەمی 2005.
*لە ڕۆژنامەی ئاسۆ/پاشكۆی ئاسۆی گەنج دا بڵاوكراوەتەوە.
*لە ماڵپەڕەكانی ئینتەرنێت دا (كوردستان نێت،.......)بڵاوكراوەتەوە.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر