زوو باڵقبوونی كچان و...گرفتێكی نوێ
هێمن مەلا كەریم بەرزنجی
-1-
دەستپێك
- 2 -
خۆناسینی سروشتی و...ناسروشتی
- 3 -
زیانەكانی خۆناسینی زوو
- 4 -
كۆتایی
- 1 -
دەستپێك
دەست بردن بۆ بابەتێك كەشارەزایت لێی نەبێت ،دەبێتە گرفت و،ڕەنگە دووچاری ڕەخنەی توند و،هەندێك جنێوە ڕەخنەشت بكاتەوە . چونكە نەشارەزای بەهەڵەت دا دەبات و،بەرامەبەرەكەت دەوروژێنێ ، هەربۆیە زۆر جار ناوێرم دەست بۆ بابەتێك بەرم ،كە تەواو شارەزایم لێی نییە،وەلێ هەندێك جاریش ناچار دەبم قسەگەلێك لەبارەی هەندێك بابەتەوە بكەم ،كە دەبینم بۆتە دیاردەو،لەڕاستیدا مایەی نیگەرانییە.چونكە ئەنجامەكەی باشناكەوێتەوەو ،زیانی دەبێت ،لەگەڵ ئەوەشدا كەس باسیان ناكات و،هەموو بێدەنگن لێی .ئەگەر چی ڕەنگە هەندێك جار ئەم بێدەنگییە كاریگەرێتی كەلتور بێت بەسەر شتەكانەوە.
لەبیرم دێت جارێكیان مامۆستای زیندەوەر زانیمان باسی جۆرەكانی پەردەی كچێنی بۆ دەكردین و،دووای ئەوەی بەتامەزرۆییەوە گوێمان بۆ گرت ،زۆرێك لە هاوەڵەكانم دەیان وت : تۆ بلێی لە ڕووی بێت لە فێرگەی كچانیش باسی بكات ؟!!هەندێكی دیكە دەیان وت : چۆن لە ڕووی هات ؟!!ئەوە بیركردنەوەی لاوی ئێمەیە ،كەزادەی كەلتورێكی ڕزیوو ،بێتامە ،كە لاوەكان لەسەر شەرمنی و،نەزانی و،بێدەنگی پەروەردە دەكات بێگوومان ئەوەندە زیان بەخشە ،هیچ سودێكی لێشین نابێت.
كاتێك باس لەبەدیاردە بوونی شتێك دەكەین ،مەرج نییە ئەو كارە خۆویست بێت ،بەڵكو هەندێك جار سروشت وادەكات دیاردەیەك بكەوێتەوە ،گەر سەرنج بدەین كورتبوونەوەی باڵای مرۆڤ لە وەچە دوا بەدواكاندا بەدی دەكرێت بێئەوەی مرۆڤ پێی خۆش بێت ،وەلێ لەبەر ئەوەی بەبەراورد لەگەڵ پێشڤەچوونی دونیای زانست و،زانیاری ،دیاردەیەكی زیان بەخش نییە،نابێتە مایەی نیگەرانی وەك هەندێك دیاردەی دیكە.ئەگەرچی ئەمە ئەوە ناگەیەنێت كە دەستەوەستان بین لەبەرامبەریدا و،توێژینەوەی زانستی و،پزیشكی ئەنجامنەدەین و،هەوڵنەدەین بۆ ڕێگرتن لەو دیاردەیە ،یان هیچ نەبێت هەوڵی كەمكردنەوەی زیانەكانی نەدرێت.
- 2 -
خۆناسینی سروشتی و...ناسروشتی
هیچ شتێك لە ئەزەلەوە بەگەورەی نایەتە بوون ،بەڵكو دەبێت لە بچوكترین سەرەتاوە دەست پێبكات بۆ گەورەبوون،تا ئاستی ئالۆزێتی ، مرۆڤیش وەك بەشێك لە بوون بێبەشنییە لەم هاوكێشە گشتییەی ژیان و،دەبێت سەرەتای هەبێت ،وەلێ نامانەوێت بگەڕێینەوە بۆ ئادەم و،حەوا .چونكە زیادە ڕۆییە لە قسەكردن دا ،وەك چۆن ناشمانەوێت باس لە هانگاوەكانی دروست بوونی تۆ و،هێلكە بكەین ،كە ئەمانیش لە بچوكترین سەرەتاوە دەست پێدەكەن تا كاتی پێگەیشتن و،دوواجاریش بەهۆی كرداری پیتێنەوە كۆرپەلە دروست دەكەن ،كە گەشەدەكات و،دووای زیاتر لە نۆ مانگ ،یان ڕاستتر بڵێین دوای نۆمانگ و،چەند ڕۆژێك ،مناڵێك دێتە بوونەوەو،گەورەدەبێت و،بەم شێوەیە بوونی مرۆڤ بەردەوام دەبێت .
هەتا دروست بوونی مرۆڤ كردەكان زۆر بەئاڵۆزیدا تێدەپەڕن بە پێچەوانەی دووای لەدایك بوونەوە ،كە بەشێوەیەكی گشتی تەنها گەشە ڕوودەدات و،درووست بوونی ئەندامەكان دەوەستێت و،لە زۆر باردا تا ئێستاش ئێمەی مرۆڤ هەست بەو ئاڵۆزێتییە ناكەین و،نهێنییەكانیان نازانین.
ئەوەی لێرەدا دەمەوێت باسی بكەم ،قۆناغی گەشەی دوای قۆناغی مناڵیە،واتە ئەو قۆناغەی مرۆڤ یەكەم هەنگاوی كامڵبوونی جەستەی لێوە دەست پێدەكات و،دوواتریش كامڵبوونی عەقڵ ،ئەم قۆناغەش قۆناغی (باڵقبوون ) یان (خۆناسین)ە.
دوای مناڵی مرۆڤ بە قۆناغی خۆناسین و،دوواتریش پیریدا ڕەت دەبێت ،وەلێ ناسكترین و،بە بایەخترین قۆناغ ،قۆناغی خۆناسینە ،كە دەبێت فەرامۆش نەكرێت و،تائاستی گرنگێتی خۆی بایەخی پێبدرێت ،و مووسافیرانی ئەم قۆناغە ڕۆشەنبیر بكرێت ،تا تووشی نیگەرانی وترس و،دڵە ڕاوكێ نەبن.
ڕەنگە باسەكە لەنگی تێبكەوێت ئەگەر بەتەنها باسی خۆناسینی ڕەگەزی مێ بكەین و،نێرینە فەرامۆش بكەین ،وەلێ لەبەر ئەوەی مەبەستی سەرەكی ڕەگەزی مێ یە ، بۆ یە زیاتر لەسەر ئەو ڕەگەزە دەوەستین .
مرۆڤی نێرینە لە 15 ساڵیدا ،یان كەمێك پێش ئەوە پێدەگات ، واتە : نێرە ڕژێنەكانی زاوزێ دەست بە دروست بوونی تۆو دەكەن ،كە زۆر جار بەهۆی شەیتانی بوونەوە هەستی پێدەكرێت و ،بەزۆری تاتەمەنی 17 ساڵی ،یان كەمێك دووای ئەوە ڕوودەدات،جگە لەهەندێك سیفاتی ڕووخساری وەك ( ڕیش و سمێڵ)،بەڵام مێینە زووتر پێدەگات و،بەگشتی لە نێوان ( 12 – 14 )ساڵی تەمەندا دەبێت ،واتە لەو ماوەیەدا هێلكە دان دەست بەبەرهەم هێنانی هێلكە دەكات و،هەندێك گۆڕانی بەر چاویش ڕوودەدات وەك ( دروست بوون و،گەشە كردنی مەمك و،فراوان بوون و،خڕبوونی سمت و،ڕوودانی سوڕی مانگانە كە ( 4 – 5 ) ڕۆژ دەخایەنێت و،هەر ( 28 ) ڕۆژ جارێك دوو بارە دەبێتەوە ) . ئەمە جگە لە و سیفەتە ڕوو خسارییە گشتییەی كە ئاینی پیرۆزی ئیسلام بۆ هەر دوو ڕەگەزی دەست نیشان كردووە ،ئەو یش زبر بوون یان ڕەقبوونی مووی دەوری هەر دوو ئەندامی دەرەكی زاوزێیە لە نێرو ،مێدا ،ولەم كاتەدا ئاین فەرمانمان پێدەكات چاودێرییان بكەین و،ئگاداریان بین ،بە جۆرێك كە تەنانەت دەبێت خوشك و،براكانیش لە یەكتر جیابكەینەوە ،نە بادا توشی لادان (ئینحراف) ببن.
هەنوكە ئەم ڕێساگشتییەی خۆناسین ،بەتایبەت لە ڕەگەزی مێ دا ،لەنگی تێكەوتووە و،تاڕادەیەك كاری پێناكرێت بەهۆی گۆڕانی سروشتی و،پێشكەوتنی تەكنەلۆژیاوە.ئەگەرچی خۆناسین بەزۆری هەر لەو ساڵانەدا ( 12 – 14 )دەبێت ،ئەمە جگە لەهەندێك حاڵەتی شازی وەك (ئیمیلی )كە ڕووداوێكی دەگمەن و،شازبوو،پزیشكەكانی سەرسامكرد،كچێكی ( 8) مانگانە مەمكی كردووە،وەلێ پزیشكەكان هێشتا لە نهێنی ئەم ڕووداوە نەگەیشتبوون كە (ئیمیلی ) سوڕی كەوتنە سەر خوێنیشی تیابینرا ،هەربۆیە پزیشكەكان هەموو هەوڵ و،ماندووبوونی خۆیان خستەكار تا ئەو كاتەی تووانییان چارەسەری بكەن و،چالاكی لە ڕادەبەدەری مێشكی كەمبكەنەوە بۆ بارێكی ئاسایی، وەلێ بەرامبەر بە دیاردەی خۆناسینی زوو ،كە پزیشكەكانی تایبەت بە ڕژێنەكان لایان وایە دیاردەی گەشە سەندنی سێكسی و،خۆ ناسینی زوو لە زیادبووندایە ،دەستەوەستانن،جگە لە دیاری كردنی هەندێك ڕێژەو،هۆكاری سەرەتای ، وەلێ بێچارە.بەنموونە دەڵێن : نیشانەكانی خۆناسینی كچان زووتر سەر هەڵدەدات ،ئەویش بەم شێوەیە: لەتەمەنی هەشت (8) ساڵیدا 50%كچە ڕەش پێستەكان و،
7%ی سپی پێستەكان مەمكیان دەست بەگەشە دەكات و،دووای ساڵێك ئەم ڕێژەیە دەبێتە 77% و 33% ،كەچی پێشتر تاتەمەنی 10 ساڵی ئەم گۆڕانكارییە لە قەبارەی مەمكدا دیارنەبوو.
هەربۆیە لە بارەی ئەم دیاردەیەوە دەڵێن : ( قەڵەوی یەكێكە لە هۆكارەكانی ئەم دیاردەیە .چونكە ڕێژەی مناڵە قەڵەوەكان لە بیست (20 ) ساڵی ڕابوردوودا ڕووی لە زیادبوون كردووەو،چەورییش هۆڕمۆنە سێكسییەكان دەوروژێنێت ،و هەرچەند كێشی مرۆڤ زیادبێت توانای لەش لە گۆڕینی هۆڕمۆنەكان بۆ هۆڕمۆنی ئیسترۆجینی مێینە زیاد دەكات و،مناڵە قەڵەوەكان ڕێژەی كۆلیستڕۆڵی نێوخوێنیان بەرزە ،كە ئەمەش كاردەكاتە سەر گەشە.)
بەم پێیەبێت دەبێت ئەم دیاردەیە زیاتر لە وڵاتانی ( ئەمریكا ، ئەڵمانیاو فەڕەنسا ) دەربكەون .چونكە 17% ی ئەو مناڵانەی كە قەڵەون لە ئەمریكان و، 21% ی ئەو مناڵانەی كە قەڵەون لە ئەڵمانیان و، 13% -شیان لە فەڕەنسا ،وەلێ ئەم دیاردەیە زۆر وڵاتی گرتۆتەوە ،تەنانەت هەندێك وڵاتی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست ،تاڕادەیەك بە كوردستانی خۆشمانەوە .
هەروەها چەند زانایەكی ترلایان وایە : (ژینگە و،كاریگەرییەكانی) هۆیەكی سەرەكین بۆ زوو باڵقبوونی كچان .چونكە لە توێژینەوەیەكدا دەركەوتووە كە مادە كیمیاوییەكانی كەرەستەكانی جوانكاری هۆیەكی سەرەكین بۆ گەورەبوون و،گەشەكردنی زووی مەمكی كچان.
- 3 -
زیانەكانی خۆناسینی زوو
لەبەرئەوەی دروست بوونی دیاردەكان ،پەیوەندی بە ژینگەو ،باری كۆمەڵگەوە هەیە ،كەواتە دەبێت بەگوێرەی ئەو چینگەو ،كۆمەڵگەیەش كاریگەرییەكانی دیاری بكرێت.
كاتێك قازییەكی ئەوروپی دەڵێت : ( مناڵانی ئەمریكی لەكاتی ئاسایدا دەچنە قۆناغی هەرزەكاری و،زووتر لەكاتی ئاسای هەستی سێكسییان گەشە دەكات) مانایوانییە كە ئەم بۆچونەتەنها بۆ كۆمەڵگەی ئەمریكی بێت،وەلێ زیانەكانی بۆ كۆمەڵگەی ئەمریكی جیاوازە لە لەهەر كۆمەڵگەیەكی دی ،هەروەها لە ڕاقۆرتێكی (شاری بالتی مۆر) دا هاتووە ،كە پەیوەندی كوڕان وكچانی ( 7 – 8 )ساڵان بووە بەشتێكی ئاسایی ،كەچی ئەمەلای ئێمە زۆر دەگمەنە ، یان دەتوانین بڵێین هەر نییە،كە دەشێت ئەم قسەیە هەڵەبێت .
وەك وتمان دیاردەی خۆناسینی زوو هۆكارێكی دیارو تەواوی نییە ،كەواتە لەوانە یە هەندێكجار بەهۆی (كیس 9 و،(وەرەم)-ەوە بێت ،هەربۆیە پێویستە لەكاتی بەدیكردنی ئەم دیاردەیە ،ئەو كچە پیشانی دكتۆری پسپۆڕبدرێت ،بۆ ئەوەی دڵنیاببن لە سروشتی بوونی گەشەكەی .چونكە لەوانەیە گەشەی گشتی لەشی دووابخات ،ئەمە جگە لەوەی هەندێك لەو كچانە توشی گرفتی دەروونی دەبن ،كاتێك هەستدەكەت تەمەنی ئەوەیاننییە مەمك بكەن و،هێشتالەساڵەكانی سەرەتای قۆناغی سەرەتای خوێندندان ،هەربۆیە هەندێك جارشەرم لە گەورەكان دەكەن.
- 4 -
كۆتایی
( جۆرج بووش) لە كتێبی (شۆڕشی سێكسی ) دا ،دەڵێت : (چەندین تەنە بۆمبای سێكسی ڕۆژانە دەتەقنەوەو،دەبنە هۆی درووست بوونی دڵەڕاوكێ و،تەنها مناڵەكانمان ناكاتە دڕندە ،بەڵكو خێزانەكانیان ونكۆمەڵەكانیشیان دەشێوێنێت ! )
زۆرجار كەباس لەمەسەلەیەك دەكەم پەیوەندی بە سێكسەوە هەبێت ئەم قسەیەی جۆرجم بیردەكەوێتەوە ،دەترسم لەوڕۆژەی كۆمەڵگەی كوردیش بەو ئاقارەدا بڕوات و،ئیدی دەستمان لەبنی هەمبانەكە دەربچێت .
كاتێك لاو لەنێو ئارەزوو بازیدا ڕۆدەچێت گرفتی گەرورە سەر هەڵدەدات .هربۆیە جۆن كەنەدی لەمبارەیەوە دەڵێت : (ئایندەی ئەمریكا لەمەترسی دایە .چونكەلاوان ڕۆچوون لەئارەزووبازیدا و،تیایدا تواونەتەوە ،ناتوانن ئەركەكانیان جێبەجێبكەن ،لە حەوت كەسیان شەشی بەكەڵكی سەربازی نایەت ،بەهۆی ئارەزز بازییەوە بەڕادەیەك لیاقەی تەندرووستی و،دەروونیان تێكچووە)
هەنووكەلاوی كورد خەریكە بەرەو ڕۆچوون لەنێوو ئارەزووەكانیدا هەنگاو هەڵدەگرێت ،كەئەمەش مایەی نیگەرانییەو ،مەترسی گەورەی بەدوواوەیە.چونكە دوورلە بەرنامە ڕێژی ئەم كارە دەكرێت و،تەنهاو تەنها لەهەوڵی تێركردنی سێكسیدان بە شێوەیەكی ناشەرعی و،بەتایبەت لە ڕێگەی كڕینی جستەی لە شفرۆشەكانەوە ،بەتایبەتتریش لەشفرۆشەبێگانەكان .چونكە ئەمان ئامادەن لە پێناو بڕێك پارەی كەمدا سێكست لەگەڵ بكەن ،كە ئەگەر ژمارەیەكی زۆر زۆر كەمی ئەم لەشفرۆشانە هەڵگری ڤایرۆسی ئایدز بن ،ئەوا لە دە ( 10 ) ساڵی ئایندەدا كۆمەڵگەی كوردی دەكەنە یەكێك لە كۆمەڵگە ناسراوەكانی دوونیا،كە هەڵگری ئایدزن.چونكە ئەم لەشفرۆشانە بێهیچ پشكنینێك دێنە كوردستان و،ڕێگریشیان لێناكرێت لە ئەنجامدانی ئەم كارەو،نێرینەی كوردی تینوو بۆ سێكس بێهیچ بیركردنەوەیەك دەكەونە ئەم هەڵەیەوە ،وەلێ هەندێك لەو لاوانە بەكارهێنانی كۆندۆم زیاتر بەهەڵەیاندا دەبات .چونكە كۆندۆم بە شێوەیەكی گشتی تەنها ڕێگری لە سكپڕی دەكات ، ئەمیش ئەگەر بە شێوەیەكی دروست بەكاربهێنرێت ،جگە لەهەندێك كۆندۆمی تایبەتی ،ئەگەرچی ئەمەبەمانای ئەوەنییە كە كۆندۆمی ئاسایی سودی نییە بۆ خئپارێزی ،ڕەنگە تاهەنووكە ئێیدز لە كوردستان نەبێت،یان هەبێت و،دركی پێنەكرێت .چونكە دووای ( 3 – 5 ) ساڵ نیشانەكانی دیاری دەدات ، وەلێ هەندێك نەخۆشی وەك فەرەنگی و،سوزەنەك تاڕادەیەك زۆرن و،مێژوویەكی تازەیان نییە و،چارەسەریان هەیە، ئەمە جگە لە كیلامیدیا كەمەترسی بڵاوبوونەوەی هەیە.
لەمانەش ترسناكتر بەكارهێنانی دەرمانە پزیشكییەكانە بۆ مەبەستی وروژاندنی سێكسی و،یارمەتیدانیان لە كردارە سێكسییەكاندا ،بەنموونە حەبەكانی وەك : ( muse,cylase,levetra,Viagra ,vasomex) لەگەڵ پەمپی سێكسی ،بێئەوەی پرس بە پزیشك بكەن ،كە بەدڵنیاییەوە پزیشك بۆیان نانووسێت .چونكە تەمەنیان بچوكە و،بە شێوەیەكی گشتی پێویستیان پێی نییە .
لەكۆتایدا ماوەتەوە ئاماژە بەو دەنگۆیە بدەم ،كە جۆرە مەرهەمێك بەرهەمهاتووە و،هەنووكە لە كوردستانی خۆشماندا هەیە ،كە كچان بەكاری دەهێنن و،دەیدەن لەسنگ و،مەمكیان و،سمتیان و،گووایە یارمەتی گەورەبوونی دەدات،وەلێ بەهۆی نەبوونی دەرفەتەوە نەمتووانی ئەم دەنگۆیە لای پزیشكی پسپۆڕ باسبكەم ،تالە ڕاستی و،ناڕاستێتی بگەین ،و ئاشكراببێت ،هەربۆیە ئەگەر وانەبوو داوای لێبووردن دەكەم لە خوێنەران و،زانستخوازان .چونكە هیچ سەرچاوەیەكی زانسنتیم بەرچاونەكەوت ،جگە لە قسەی هەندێك كەس.
لەم شوێنانەدا بڵاوكراوەتەوە:
1- ڕۆژنامەی (ئەمڕۆ ) ، ژ (34) ، ساڵی : 7ی تشرینی دووەمی 2003.
2- ماڵپەڕەكانی ئینتەرنێت ( كوردستان نێت - .................)
3- ڕۆژنامەی ئاڵای ئازادی .
4-ڕۆژنامەی (ئاسۆ)-پاشكۆی ئاسۆی گەنج
سەرنج:
هەرچەندە لێرەدا باسی خۆناسین كراوە لەبەر پێویستی بابەتەكە ،وەلێ لەبەشێكی دیكەدا وردتر و ،چڕتر باسی دەكەین.
دەستپێك
- 2 -
خۆناسینی سروشتی و...ناسروشتی
- 3 -
زیانەكانی خۆناسینی زوو
- 4 -
كۆتایی
- 1 -
دەستپێك
دەست بردن بۆ بابەتێك كەشارەزایت لێی نەبێت ،دەبێتە گرفت و،ڕەنگە دووچاری ڕەخنەی توند و،هەندێك جنێوە ڕەخنەشت بكاتەوە . چونكە نەشارەزای بەهەڵەت دا دەبات و،بەرامەبەرەكەت دەوروژێنێ ، هەربۆیە زۆر جار ناوێرم دەست بۆ بابەتێك بەرم ،كە تەواو شارەزایم لێی نییە،وەلێ هەندێك جاریش ناچار دەبم قسەگەلێك لەبارەی هەندێك بابەتەوە بكەم ،كە دەبینم بۆتە دیاردەو،لەڕاستیدا مایەی نیگەرانییە.چونكە ئەنجامەكەی باشناكەوێتەوەو ،زیانی دەبێت ،لەگەڵ ئەوەشدا كەس باسیان ناكات و،هەموو بێدەنگن لێی .ئەگەر چی ڕەنگە هەندێك جار ئەم بێدەنگییە كاریگەرێتی كەلتور بێت بەسەر شتەكانەوە.
لەبیرم دێت جارێكیان مامۆستای زیندەوەر زانیمان باسی جۆرەكانی پەردەی كچێنی بۆ دەكردین و،دووای ئەوەی بەتامەزرۆییەوە گوێمان بۆ گرت ،زۆرێك لە هاوەڵەكانم دەیان وت : تۆ بلێی لە ڕووی بێت لە فێرگەی كچانیش باسی بكات ؟!!هەندێكی دیكە دەیان وت : چۆن لە ڕووی هات ؟!!ئەوە بیركردنەوەی لاوی ئێمەیە ،كەزادەی كەلتورێكی ڕزیوو ،بێتامە ،كە لاوەكان لەسەر شەرمنی و،نەزانی و،بێدەنگی پەروەردە دەكات بێگوومان ئەوەندە زیان بەخشە ،هیچ سودێكی لێشین نابێت.
كاتێك باس لەبەدیاردە بوونی شتێك دەكەین ،مەرج نییە ئەو كارە خۆویست بێت ،بەڵكو هەندێك جار سروشت وادەكات دیاردەیەك بكەوێتەوە ،گەر سەرنج بدەین كورتبوونەوەی باڵای مرۆڤ لە وەچە دوا بەدواكاندا بەدی دەكرێت بێئەوەی مرۆڤ پێی خۆش بێت ،وەلێ لەبەر ئەوەی بەبەراورد لەگەڵ پێشڤەچوونی دونیای زانست و،زانیاری ،دیاردەیەكی زیان بەخش نییە،نابێتە مایەی نیگەرانی وەك هەندێك دیاردەی دیكە.ئەگەرچی ئەمە ئەوە ناگەیەنێت كە دەستەوەستان بین لەبەرامبەریدا و،توێژینەوەی زانستی و،پزیشكی ئەنجامنەدەین و،هەوڵنەدەین بۆ ڕێگرتن لەو دیاردەیە ،یان هیچ نەبێت هەوڵی كەمكردنەوەی زیانەكانی نەدرێت.
- 2 -
خۆناسینی سروشتی و...ناسروشتی
هیچ شتێك لە ئەزەلەوە بەگەورەی نایەتە بوون ،بەڵكو دەبێت لە بچوكترین سەرەتاوە دەست پێبكات بۆ گەورەبوون،تا ئاستی ئالۆزێتی ، مرۆڤیش وەك بەشێك لە بوون بێبەشنییە لەم هاوكێشە گشتییەی ژیان و،دەبێت سەرەتای هەبێت ،وەلێ نامانەوێت بگەڕێینەوە بۆ ئادەم و،حەوا .چونكە زیادە ڕۆییە لە قسەكردن دا ،وەك چۆن ناشمانەوێت باس لە هانگاوەكانی دروست بوونی تۆ و،هێلكە بكەین ،كە ئەمانیش لە بچوكترین سەرەتاوە دەست پێدەكەن تا كاتی پێگەیشتن و،دوواجاریش بەهۆی كرداری پیتێنەوە كۆرپەلە دروست دەكەن ،كە گەشەدەكات و،دووای زیاتر لە نۆ مانگ ،یان ڕاستتر بڵێین دوای نۆمانگ و،چەند ڕۆژێك ،مناڵێك دێتە بوونەوەو،گەورەدەبێت و،بەم شێوەیە بوونی مرۆڤ بەردەوام دەبێت .
هەتا دروست بوونی مرۆڤ كردەكان زۆر بەئاڵۆزیدا تێدەپەڕن بە پێچەوانەی دووای لەدایك بوونەوە ،كە بەشێوەیەكی گشتی تەنها گەشە ڕوودەدات و،درووست بوونی ئەندامەكان دەوەستێت و،لە زۆر باردا تا ئێستاش ئێمەی مرۆڤ هەست بەو ئاڵۆزێتییە ناكەین و،نهێنییەكانیان نازانین.
ئەوەی لێرەدا دەمەوێت باسی بكەم ،قۆناغی گەشەی دوای قۆناغی مناڵیە،واتە ئەو قۆناغەی مرۆڤ یەكەم هەنگاوی كامڵبوونی جەستەی لێوە دەست پێدەكات و،دوواتریش كامڵبوونی عەقڵ ،ئەم قۆناغەش قۆناغی (باڵقبوون ) یان (خۆناسین)ە.
دوای مناڵی مرۆڤ بە قۆناغی خۆناسین و،دوواتریش پیریدا ڕەت دەبێت ،وەلێ ناسكترین و،بە بایەخترین قۆناغ ،قۆناغی خۆناسینە ،كە دەبێت فەرامۆش نەكرێت و،تائاستی گرنگێتی خۆی بایەخی پێبدرێت ،و مووسافیرانی ئەم قۆناغە ڕۆشەنبیر بكرێت ،تا تووشی نیگەرانی وترس و،دڵە ڕاوكێ نەبن.
ڕەنگە باسەكە لەنگی تێبكەوێت ئەگەر بەتەنها باسی خۆناسینی ڕەگەزی مێ بكەین و،نێرینە فەرامۆش بكەین ،وەلێ لەبەر ئەوەی مەبەستی سەرەكی ڕەگەزی مێ یە ، بۆ یە زیاتر لەسەر ئەو ڕەگەزە دەوەستین .
مرۆڤی نێرینە لە 15 ساڵیدا ،یان كەمێك پێش ئەوە پێدەگات ، واتە : نێرە ڕژێنەكانی زاوزێ دەست بە دروست بوونی تۆو دەكەن ،كە زۆر جار بەهۆی شەیتانی بوونەوە هەستی پێدەكرێت و ،بەزۆری تاتەمەنی 17 ساڵی ،یان كەمێك دووای ئەوە ڕوودەدات،جگە لەهەندێك سیفاتی ڕووخساری وەك ( ڕیش و سمێڵ)،بەڵام مێینە زووتر پێدەگات و،بەگشتی لە نێوان ( 12 – 14 )ساڵی تەمەندا دەبێت ،واتە لەو ماوەیەدا هێلكە دان دەست بەبەرهەم هێنانی هێلكە دەكات و،هەندێك گۆڕانی بەر چاویش ڕوودەدات وەك ( دروست بوون و،گەشە كردنی مەمك و،فراوان بوون و،خڕبوونی سمت و،ڕوودانی سوڕی مانگانە كە ( 4 – 5 ) ڕۆژ دەخایەنێت و،هەر ( 28 ) ڕۆژ جارێك دوو بارە دەبێتەوە ) . ئەمە جگە لە و سیفەتە ڕوو خسارییە گشتییەی كە ئاینی پیرۆزی ئیسلام بۆ هەر دوو ڕەگەزی دەست نیشان كردووە ،ئەو یش زبر بوون یان ڕەقبوونی مووی دەوری هەر دوو ئەندامی دەرەكی زاوزێیە لە نێرو ،مێدا ،ولەم كاتەدا ئاین فەرمانمان پێدەكات چاودێرییان بكەین و،ئگاداریان بین ،بە جۆرێك كە تەنانەت دەبێت خوشك و،براكانیش لە یەكتر جیابكەینەوە ،نە بادا توشی لادان (ئینحراف) ببن.
هەنوكە ئەم ڕێساگشتییەی خۆناسین ،بەتایبەت لە ڕەگەزی مێ دا ،لەنگی تێكەوتووە و،تاڕادەیەك كاری پێناكرێت بەهۆی گۆڕانی سروشتی و،پێشكەوتنی تەكنەلۆژیاوە.ئەگەرچی خۆناسین بەزۆری هەر لەو ساڵانەدا ( 12 – 14 )دەبێت ،ئەمە جگە لەهەندێك حاڵەتی شازی وەك (ئیمیلی )كە ڕووداوێكی دەگمەن و،شازبوو،پزیشكەكانی سەرسامكرد،كچێكی ( 8) مانگانە مەمكی كردووە،وەلێ پزیشكەكان هێشتا لە نهێنی ئەم ڕووداوە نەگەیشتبوون كە (ئیمیلی ) سوڕی كەوتنە سەر خوێنیشی تیابینرا ،هەربۆیە پزیشكەكان هەموو هەوڵ و،ماندووبوونی خۆیان خستەكار تا ئەو كاتەی تووانییان چارەسەری بكەن و،چالاكی لە ڕادەبەدەری مێشكی كەمبكەنەوە بۆ بارێكی ئاسایی، وەلێ بەرامبەر بە دیاردەی خۆناسینی زوو ،كە پزیشكەكانی تایبەت بە ڕژێنەكان لایان وایە دیاردەی گەشە سەندنی سێكسی و،خۆ ناسینی زوو لە زیادبووندایە ،دەستەوەستانن،جگە لە دیاری كردنی هەندێك ڕێژەو،هۆكاری سەرەتای ، وەلێ بێچارە.بەنموونە دەڵێن : نیشانەكانی خۆناسینی كچان زووتر سەر هەڵدەدات ،ئەویش بەم شێوەیە: لەتەمەنی هەشت (8) ساڵیدا 50%كچە ڕەش پێستەكان و،
7%ی سپی پێستەكان مەمكیان دەست بەگەشە دەكات و،دووای ساڵێك ئەم ڕێژەیە دەبێتە 77% و 33% ،كەچی پێشتر تاتەمەنی 10 ساڵی ئەم گۆڕانكارییە لە قەبارەی مەمكدا دیارنەبوو.
هەربۆیە لە بارەی ئەم دیاردەیەوە دەڵێن : ( قەڵەوی یەكێكە لە هۆكارەكانی ئەم دیاردەیە .چونكە ڕێژەی مناڵە قەڵەوەكان لە بیست (20 ) ساڵی ڕابوردوودا ڕووی لە زیادبوون كردووەو،چەورییش هۆڕمۆنە سێكسییەكان دەوروژێنێت ،و هەرچەند كێشی مرۆڤ زیادبێت توانای لەش لە گۆڕینی هۆڕمۆنەكان بۆ هۆڕمۆنی ئیسترۆجینی مێینە زیاد دەكات و،مناڵە قەڵەوەكان ڕێژەی كۆلیستڕۆڵی نێوخوێنیان بەرزە ،كە ئەمەش كاردەكاتە سەر گەشە.)
بەم پێیەبێت دەبێت ئەم دیاردەیە زیاتر لە وڵاتانی ( ئەمریكا ، ئەڵمانیاو فەڕەنسا ) دەربكەون .چونكە 17% ی ئەو مناڵانەی كە قەڵەون لە ئەمریكان و، 21% ی ئەو مناڵانەی كە قەڵەون لە ئەڵمانیان و، 13% -شیان لە فەڕەنسا ،وەلێ ئەم دیاردەیە زۆر وڵاتی گرتۆتەوە ،تەنانەت هەندێك وڵاتی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست ،تاڕادەیەك بە كوردستانی خۆشمانەوە .
هەروەها چەند زانایەكی ترلایان وایە : (ژینگە و،كاریگەرییەكانی) هۆیەكی سەرەكین بۆ زوو باڵقبوونی كچان .چونكە لە توێژینەوەیەكدا دەركەوتووە كە مادە كیمیاوییەكانی كەرەستەكانی جوانكاری هۆیەكی سەرەكین بۆ گەورەبوون و،گەشەكردنی زووی مەمكی كچان.
- 3 -
زیانەكانی خۆناسینی زوو
لەبەرئەوەی دروست بوونی دیاردەكان ،پەیوەندی بە ژینگەو ،باری كۆمەڵگەوە هەیە ،كەواتە دەبێت بەگوێرەی ئەو چینگەو ،كۆمەڵگەیەش كاریگەرییەكانی دیاری بكرێت.
كاتێك قازییەكی ئەوروپی دەڵێت : ( مناڵانی ئەمریكی لەكاتی ئاسایدا دەچنە قۆناغی هەرزەكاری و،زووتر لەكاتی ئاسای هەستی سێكسییان گەشە دەكات) مانایوانییە كە ئەم بۆچونەتەنها بۆ كۆمەڵگەی ئەمریكی بێت،وەلێ زیانەكانی بۆ كۆمەڵگەی ئەمریكی جیاوازە لە لەهەر كۆمەڵگەیەكی دی ،هەروەها لە ڕاقۆرتێكی (شاری بالتی مۆر) دا هاتووە ،كە پەیوەندی كوڕان وكچانی ( 7 – 8 )ساڵان بووە بەشتێكی ئاسایی ،كەچی ئەمەلای ئێمە زۆر دەگمەنە ، یان دەتوانین بڵێین هەر نییە،كە دەشێت ئەم قسەیە هەڵەبێت .
وەك وتمان دیاردەی خۆناسینی زوو هۆكارێكی دیارو تەواوی نییە ،كەواتە لەوانە یە هەندێكجار بەهۆی (كیس 9 و،(وەرەم)-ەوە بێت ،هەربۆیە پێویستە لەكاتی بەدیكردنی ئەم دیاردەیە ،ئەو كچە پیشانی دكتۆری پسپۆڕبدرێت ،بۆ ئەوەی دڵنیاببن لە سروشتی بوونی گەشەكەی .چونكە لەوانەیە گەشەی گشتی لەشی دووابخات ،ئەمە جگە لەوەی هەندێك لەو كچانە توشی گرفتی دەروونی دەبن ،كاتێك هەستدەكەت تەمەنی ئەوەیاننییە مەمك بكەن و،هێشتالەساڵەكانی سەرەتای قۆناغی سەرەتای خوێندندان ،هەربۆیە هەندێك جارشەرم لە گەورەكان دەكەن.
- 4 -
كۆتایی
( جۆرج بووش) لە كتێبی (شۆڕشی سێكسی ) دا ،دەڵێت : (چەندین تەنە بۆمبای سێكسی ڕۆژانە دەتەقنەوەو،دەبنە هۆی درووست بوونی دڵەڕاوكێ و،تەنها مناڵەكانمان ناكاتە دڕندە ،بەڵكو خێزانەكانیان ونكۆمەڵەكانیشیان دەشێوێنێت ! )
زۆرجار كەباس لەمەسەلەیەك دەكەم پەیوەندی بە سێكسەوە هەبێت ئەم قسەیەی جۆرجم بیردەكەوێتەوە ،دەترسم لەوڕۆژەی كۆمەڵگەی كوردیش بەو ئاقارەدا بڕوات و،ئیدی دەستمان لەبنی هەمبانەكە دەربچێت .
كاتێك لاو لەنێو ئارەزوو بازیدا ڕۆدەچێت گرفتی گەرورە سەر هەڵدەدات .هربۆیە جۆن كەنەدی لەمبارەیەوە دەڵێت : (ئایندەی ئەمریكا لەمەترسی دایە .چونكەلاوان ڕۆچوون لەئارەزووبازیدا و،تیایدا تواونەتەوە ،ناتوانن ئەركەكانیان جێبەجێبكەن ،لە حەوت كەسیان شەشی بەكەڵكی سەربازی نایەت ،بەهۆی ئارەزز بازییەوە بەڕادەیەك لیاقەی تەندرووستی و،دەروونیان تێكچووە)
هەنووكەلاوی كورد خەریكە بەرەو ڕۆچوون لەنێوو ئارەزووەكانیدا هەنگاو هەڵدەگرێت ،كەئەمەش مایەی نیگەرانییەو ،مەترسی گەورەی بەدوواوەیە.چونكە دوورلە بەرنامە ڕێژی ئەم كارە دەكرێت و،تەنهاو تەنها لەهەوڵی تێركردنی سێكسیدان بە شێوەیەكی ناشەرعی و،بەتایبەت لە ڕێگەی كڕینی جستەی لە شفرۆشەكانەوە ،بەتایبەتتریش لەشفرۆشەبێگانەكان .چونكە ئەمان ئامادەن لە پێناو بڕێك پارەی كەمدا سێكست لەگەڵ بكەن ،كە ئەگەر ژمارەیەكی زۆر زۆر كەمی ئەم لەشفرۆشانە هەڵگری ڤایرۆسی ئایدز بن ،ئەوا لە دە ( 10 ) ساڵی ئایندەدا كۆمەڵگەی كوردی دەكەنە یەكێك لە كۆمەڵگە ناسراوەكانی دوونیا،كە هەڵگری ئایدزن.چونكە ئەم لەشفرۆشانە بێهیچ پشكنینێك دێنە كوردستان و،ڕێگریشیان لێناكرێت لە ئەنجامدانی ئەم كارەو،نێرینەی كوردی تینوو بۆ سێكس بێهیچ بیركردنەوەیەك دەكەونە ئەم هەڵەیەوە ،وەلێ هەندێك لەو لاوانە بەكارهێنانی كۆندۆم زیاتر بەهەڵەیاندا دەبات .چونكە كۆندۆم بە شێوەیەكی گشتی تەنها ڕێگری لە سكپڕی دەكات ، ئەمیش ئەگەر بە شێوەیەكی دروست بەكاربهێنرێت ،جگە لەهەندێك كۆندۆمی تایبەتی ،ئەگەرچی ئەمەبەمانای ئەوەنییە كە كۆندۆمی ئاسایی سودی نییە بۆ خئپارێزی ،ڕەنگە تاهەنووكە ئێیدز لە كوردستان نەبێت،یان هەبێت و،دركی پێنەكرێت .چونكە دووای ( 3 – 5 ) ساڵ نیشانەكانی دیاری دەدات ، وەلێ هەندێك نەخۆشی وەك فەرەنگی و،سوزەنەك تاڕادەیەك زۆرن و،مێژوویەكی تازەیان نییە و،چارەسەریان هەیە، ئەمە جگە لە كیلامیدیا كەمەترسی بڵاوبوونەوەی هەیە.
لەمانەش ترسناكتر بەكارهێنانی دەرمانە پزیشكییەكانە بۆ مەبەستی وروژاندنی سێكسی و،یارمەتیدانیان لە كردارە سێكسییەكاندا ،بەنموونە حەبەكانی وەك : ( muse,cylase,levetra,Viagra ,vasomex) لەگەڵ پەمپی سێكسی ،بێئەوەی پرس بە پزیشك بكەن ،كە بەدڵنیاییەوە پزیشك بۆیان نانووسێت .چونكە تەمەنیان بچوكە و،بە شێوەیەكی گشتی پێویستیان پێی نییە .
لەكۆتایدا ماوەتەوە ئاماژە بەو دەنگۆیە بدەم ،كە جۆرە مەرهەمێك بەرهەمهاتووە و،هەنووكە لە كوردستانی خۆشماندا هەیە ،كە كچان بەكاری دەهێنن و،دەیدەن لەسنگ و،مەمكیان و،سمتیان و،گووایە یارمەتی گەورەبوونی دەدات،وەلێ بەهۆی نەبوونی دەرفەتەوە نەمتووانی ئەم دەنگۆیە لای پزیشكی پسپۆڕ باسبكەم ،تالە ڕاستی و،ناڕاستێتی بگەین ،و ئاشكراببێت ،هەربۆیە ئەگەر وانەبوو داوای لێبووردن دەكەم لە خوێنەران و،زانستخوازان .چونكە هیچ سەرچاوەیەكی زانسنتیم بەرچاونەكەوت ،جگە لە قسەی هەندێك كەس.
لەم شوێنانەدا بڵاوكراوەتەوە:
1- ڕۆژنامەی (ئەمڕۆ ) ، ژ (34) ، ساڵی : 7ی تشرینی دووەمی 2003.
2- ماڵپەڕەكانی ئینتەرنێت ( كوردستان نێت - .................)
3- ڕۆژنامەی ئاڵای ئازادی .
4-ڕۆژنامەی (ئاسۆ)-پاشكۆی ئاسۆی گەنج
سەرنج:
هەرچەندە لێرەدا باسی خۆناسین كراوە لەبەر پێویستی بابەتەكە ،وەلێ لەبەشێكی دیكەدا وردتر و ،چڕتر باسی دەكەین.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر